SWAHA PATTANAIK
Υπάρχει πραγματικά μεγάλη πιθανότητα στο οικονομικό συμπόσιο του Τζάκσον Χολ να δει κανείς το δέντρο και να χάσει το δάσος. Οπως συνέβη και τα προηγούμενα χρόνια, οι επενδυτές θα παρακολουθούν προσεκτικά τις συζητήσεις των κεντρικών τραπεζιτών από όλο τον κόσμο, οι οποίες ξεκίνησαν χθες και ολοκληρώνονται το Σάββατο, για να διαπιστώσουν πιθανές ενδείξεις για το χρονοδιάγραμμα αύξησης των αμερικανικών επιτοκίων. Εκείνο που μετράει περισσότερο, ωστόσο, είναι το εάν το Εθνικό Πάρκο του Ουαϊόμινγκ, όπου και ο χώρος των συνεδριάσεων, θα δώσει την ευκαιρία στην Τζάνετ Γέλεν, πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), και στους ομολόγους της να βγάλουν προς τα έξω τις εικονοκλαστικές τους τάσεις. Οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών αντιμετωπίζουν ορισμένα μείζονα ερωτήματα. Λόγου χάριν, γιατί ο πληθωρισμός χρειάστηκε τόσο πολύ καιρό να ενισχυθεί, παρά το γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες έχουν μειώσει τα επιτόκια σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και έχουν αναπτύξει αντισυμβατικά εργαλεία, όπως την αγορά περιουσιακών στοιχείων; Γιατί η αύξηση των μισθών είναι τόσο βραδεία, ακόμη και με την υποχώρηση της ανεργίας; Μήπως οι ανεπτυγμένες οικονομίες είναι απλώς καταδικασμένες να αναπτύσσονται πιο αργά από ό,τι τις προηγούμενες δεκαετίες;
Αυτά τα αλληλένδετα μυστήρια θέτουν δύο προβλήματα στους κεντρικούς τραπεζίτες. Πρώτον, οι περισσότεροι από αυτούς ορίζουν ένα στόχο για τον πληθωρισμό, του οποίου τη συμπεριφορά ολοένα και λιγότερο μπορούν να εξηγήσουν ή να ελέγξουν. Δεύτερον, το σημερινό φάσμα εργαλείων που διαθέτουν ίσως να μην ανταποκρίνεται στο ζητούμενο, εάν οι οικονομίες πράγματι είναι καθηλωμένες σε βραδύτερους ρυθμούς. Η Τζάνετ Γέλεν και οι ομόλογοί της μπορούν να ασκήσουν περιορισμένη επιρροή στον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης, ο οποίος εξαρτάται από ευρύτερους παράγοντες, όπως είναι τα δημογραφικά δεδομένα και η παραγωγικότητα. Αυτά αποτελούν ζητήματα κρατικής πολιτικής, αλλά, ούτως ή άλλως, οι κεντρικοί τραπεζίτες χρειάζονται νέα πυξίδα. Μία ιδέα είναι να δείξουν περισσότερη τόλμη και να στοχεύσουν σε δείκτες πληθωρισμού υψηλότερους από το στόχο του σχεδόν 2%, ο οποίος έχει χρησιμοποιηθεί από τις περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομίες. Μία άλλη έχει να κάνει με το να τεθεί ως στόχος ένα ολοένα ανερχόμενο επίπεδο τιμών. Αυτό θα υποχρεώσει τους κεντρικούς τραπεζίτες, που κάθε χρόνο αποκλίνουν του στόχου τους, να επιδιώξουν να τον επιτύχουν τον επόμενο.
Μία άλλη προσέγγιση θα αφορούσε να στραφούν οι διοικητές των πιστωτικών ιδρυμάτων στο ονομαστικό ΑΕΠ, όπως το είχε πρόσφατα προτείνει ο πρόεδρος της Fed Σαν Φρανσίσκο Τζον Ουίλιαμς. Αυτό έχει περισσότερο νόημα. Αλλωστε, ο στόχος του πληθωρισμού λειτουργεί ως εργαλείο για την επίτευξη ενός σκοπού, δηλαδή, μία οικονομία η οποία θα αναπτύσσεται ομαλά. Συνεπώς, γιατί κανείς να μην στοχεύει ξεκάθαρα σε αυτόν το στόχο; Το ένα πρόβλημα έγκειται στο ότι η οικονομική παραγωγή εξαρτάται από σειρά παραγόντων, οι οποίοι υπερβαίνουν τον έλεγχο των κεντρικών τραπεζών. Ισως να χρειαζόταν μία εντελώς νέα δέσμη εξουσιών, ώστε να υπάρξει έστω και η ελάχιστη πιθανότητα πως θα επιτευχθεί ο στόχος του ΑΕΠ. Αυτό, με τη σειρά του, θα σήμαινε μεγαλύτερη ανάληψη πολιτικής ευθύνης από όση είναι συμβατή με την αυτονομία των κεντρικών τραπεζών. Μία καλύτερη εναλλακτική θα μπορούσε να είναι απλώς να ζητηθεί από τις κεντρικές τράπεζες να διαδραματίσουν τον ρόλο τους στην προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και σταθερότητας. Η προσέγγιση αυτή έχει και μειονεκτήματα. Οι στόχοι εύκολα τελούν υπό παρακολούθηση. Ενας ασαφής στόχος θα δυσκόλευε το να κρίνει κανείς εάν οι κεντρικές τράπεζες κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Οι επενδυτές, τέλος, μπορεί να θεωρήσουν δύσκολο να προβλέψουν τις αντιδράσεις των κεντρικών τραπεζών και αυτό θα έκανε περισσότερο ασταθείς τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων και περισσότερο επικίνδυνους τους οικονομικούς κραδασμούς.
Πηγή: KATHIMERINI.GR / REUTERS.COM
