Προσπαθώντας να ξεφύγουμε από τη μιζέρια που μας συνοδεύει σε συζητήσεις, δελτία ειδήσεων, εφημερίδες καθώς και από την καθημερινότητα της δουλειάς και της επιβίωσης, οφείλουμε να στραφούμε στον εσωτερικό μας κόσμο για να πετύχουμε πρώτα απ’ όλα την δική μας κάθαρση…………
Να αναλογιστούμε πρώτα τις δικές μας ευθύνες, αφήνοντας στην άκρη τις ευθύνες των υπολοίπων ώστε να γίνουμε καλύτεροι ως άτομα άρα και ως σύνολο και να αναζητήσουμε τις πραγματικές αιτίες της οικονομικής και ηθικής κρίσης που βιώνουμε.
Το επόμενο βήμα θα μας οδηγήσει σε μια κοινωνία δικαιότερη, πιο αξιοκρατική. Μια κοινωνία που ο καθένας θα αμείβεται όχι μόνο υλικά αλλά και ηθικά ανάλογα με την προσφορά του. Μια κοινωνία που το άδικο θα είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Μια κοινωνία στην οποία το νόμιμο δεν θα είναι απαραίτητα και ηθικό και το παράνομο επιτέλους θα τιμωρείται ως παράνομο. Εφόσον τα παραπάνω αρχίσουν να υλοποιούνται, σταδιακά μπορούμε να φανταστούμε εικόνες αλλά και νούμερα μιας άλλης, καλύτερης Ελλάδας σε διάστημα 10 χρόνων από σήμερα. Επιστρέφοντας όμως στη δύσκολη σημερινή κατάσταση θα προσπαθήσουμε να αξιολογήσουμε τις πιθανές διεξόδους από την κρίση που προτείνουν διάφοροι περισπούδαστοι ειδήμονες και παράγοντες της οικονομικής και κοινωνικής ζωής και να δούμε κατά πόσο έχουν λογική και πιθανότητα να συμβούν.
- ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ ΧΩΡΙΣ ΕΠΑΝΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ. ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΣΕ ΕΥΡΩ:
Πρόκειται για μια λύση που από μόνη της δεν έχει καμμία απολύτως λογική και οικονομική στόχευση. Με το χρέος να παραμένει σε ευρώ, η εξυπηρέτησή του από μια οικονομία με αποδυναμωμένο και υποτιμημένο νόμισμα καθίσταται αδύνατη. Ο απλός κόσμος θα βρεθεί σε εξαιρετικά δυσάρεστες καταστάσεις (αδυναμία αγοράς αγαθών εισαγωγής, υψηλό κόστος θέρμανσης και κίνησης, απλησίαστα τα ταξίδια στο εξωτερικό είναι κάποιες από τις πιο κατανοητές) με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί έντονο μεταναστευτικό κύμα και μεγάλες κοινωνικές αναταραχές. Το τραπεζικό μας σύστημα μπορεί να καταρρεύσει αφού οι ζημιές λόγω κρατικών ομολόγων θα είναι τεράστιες και οι συναλλαγές με τους αντισυμβαλλόμενους του εξωτερικού πολύ πιο περίπλοκες λόγω του νέου και μη αξιόπιστου νομίσματος….. Μοναδικές ίσως ωφελημένες από αυτό το σενάριο μπορούν να είναι οι μεγάλες εξαγωγικές επιχειρήσεις λόγω του υποτιμημένου νομίσματος.
- ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΔΡΑΧΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ:
Αυτό που επιχειρείται να αποφευχθεί θα συμβεί εμμέσως σε αυτή την εκδοχή. Πάλι η αξία των ομόλογων θα μειωθεί σημαντικά αφού το νόμισμα που αντιπροσωπεύουν θα είναι υποτιμημένο σε σχέση με το ευρώ. Κατά τα λοιπά θα ισχύουν όλα όσα αναφέρονται παραπάνω.
- 3. ΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩ ΜΕ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ:
Ιδανικό σενάριο ιδιαίτερα κατά το πρώτο διάστημα στο οποίο η οικονομία θα αναπνεύσει. Επειδή όμως η χώρα μας είναι επιρρεπής σε λάθη του παρελθόντος, σε κάποια μελλοντική στιγμή είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσουμε ακριβώς τα ίδια προβλήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Δεν θεωρώ ότι υπάρχει ακόμα η ωριμότητα να φροντίσουμε μόνοι μας και σωστά τα του οίκου μας. Στην νεότερη ιστορία μας τουλάχιστον, απεδείχθη ότι αποζητούσαμε ¨προστάτες¨ και ¨κηδεμόνες¨.
- 4. ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΤΩΡΙΝΗ ΤΟΥ ΜΟΡΦΗ.
Δεν είναι δυνατόν μια οικονομία με αυτό το μέγεθος ύφεσης να υποστεί και άλλα μέτρα αποκλειστικά εισπρακτικού και όχι αναπτυξιακού τύπου. Δεν επιτρέπεται όταν έχεις έλλειμμα διαδικασιών για τον εντοπισμό των φοροφυγάδων, να ζητάς να εισπράξεις περισσότερα από τον μισθωτό ή τον έντιμο επιχειρηματία. Δεν είναι δυνατόν να συνεχίζεις να προκαλείς την ανεργία των ιδιωτικών υπαλλήλων που παράγουν κάποιο έργο, γιατί δεν επιθυμείς την εκλογίκευση του Δημοσίου Τομέα για λόγους πολιτικού κόστους. Δεν έχει καμμία λογική να υπερφορολογείς τις επιχειρήσεις και να τιμωρείς το κέρδος, όταν όμορες χώρες έχουν φορολογία 10% και ασύγκριτα λιγότερη γραφειοκρατία. Βεβαίως η εκποίηση δημόσιας περιουσίας για την μείωση του χρέους ακούγεται δίκαια. Όμως στην περίπτωση της χώρας μας η εκποίηση αυτή θα εξυπηρετεί μόνο τόκους του δημοσίου χρέους. Επομένως δεν πρόκειται για ριζική λύση άλλα για αναβολή του προβλήματος για πολλοστή φορά. Ο Έλληνας δεν μπορεί άλλο να ανεχτεί τα ίδια πρόσωπα να λένε τα ίδια πράγματα, να δίνουν τις ίδιες υποσχέσεις όπως κάνανε πολλά χρόνια πριν. Με απλή γλώσσα, δεν βγαίνουν τα νούμερα….
- 5. ΜΕΓΑΛΟ HAIRCUT ΤΩΝ ΟΜΟΛΟΓΩΝ:
Σε αυτό το ενδεχόμενο οι τράπεζες της χώρας - που δυστυχώς με κρατικές παρεμβάσεις έφτασαν να κατέχουν κρίσιμο για την βιωσιμότητα τους αριθμό ομολόγων - θα καλούνταν να απορροφήσουν ζημιές που μάλλον σε συνάρτηση με την γενικότερη οικονομική κατάσταση και τα επισφαλή δάνεια θα οδηγούσε σε κατάρρευση ή κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος. Ο δανεισμός θα πάγωνε για μεγάλο διάστημα και η επανεκκίνηση της οικονομίας θα αργούσε πολύ. Τα ταμεία θα είχαν μεγάλο πρόβλημα στην πληρωμή των συντάξεων και αρκετοί ιδιώτες θα έχαναν μέρος από τα κεφάλαια που είχαν τοποθετήσει σε ομόλογα θεωρώντας τα ως σίγουρη επένδυση, με την καθοδήγηση λαλίστατων τραπεζικών ¨συμβούλων¨. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα άντεχαν τις ζημιές από τα δικά τους ομόλογα άλλα δύσκολα θα επέλεγαν να μας δανείσουν ξανά όπως στο παρελθόν.
- 6. ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ ΜΕ ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ ( ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΟ Η ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΚΑΘΙΣΤΑΤΑΙ ΜΗ ΒΙΩΣΙΜΟ):
Μια λύση αυτού του τύπου δείχνει δελεαστική αλλά δυστυχώς η οικονομία είναι σε τέτοια κατάσταση που την καθιστά μη επαρκή. Με ένα τρέχον επιτόκιο αποπληρωμής του συνόλου του χρέους στο 5% κατά μέσο όρο (εξιδανικευμένη εκτίμηση) η χώρα σε δυο χρόνια από σήμερα θα έχει συνολικό χρέος 400δις. Άρα θα χρειάζεται μόνο για την πληρωμή τόκων 20 και πλέον δις. Μόνο σε περίπτωση παροχής περιόδου χάριτος με μηδενικό επιτόκιο θα μπορούσε να έχει θετική έκβαση αυτή η περίπτωση, γεγονός απίθανο. Ακόμα και αν βρισκόντουσαν τα ποσά αυτά θα κατέληγαν σε ξένους δανειστές, άρα θα μεγάλωνε η καταθετική τρύπα των τραπεζών οδηγώντας σε περαιτέρω ύφεση και τελμάτωση της πραγματικής οικονομίας.
- 7. ΑΡΝΗΣΗ ΟΡΩΝ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ – ΜΗ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΠΕΜΠΤΗΣ ΔΟΣΗΣ:
Ίσως να πρόκειται για μια λύση – απειλή που μπορεί να επαληθευθεί άμεσα. Οι συνέπειες από μια τέτοια έκβαση θα είναι ανυπολόγιστες αφού η Ελλάδα θα αναγκαστεί να ισοσκελίσει τα δημοσιονομικά της με βίαιο και πρωτόγνωρο για όσα γνωρίζουμε τρόπο. Οι δημόσιοι υπάλληλοι θα χάσουν την σιγουριά του μισθού τους, οι καταθέτες θα ανησυχήσουν για τα κεφάλαια που έχουν στις τράπεζες, οι τράπεζες θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες για περαιτέρω τσουνάμι επισφαλών δανείων που στηρίζονταν στην εγγύηση του μηνιάτικου του δημόσιου υπαλλήλου κ.ο.κ. Τραγικό σενάριο άλλα ίσως άμεσα εξυγιαντικό. Θεραπεία σοκ σύμφωνα με την ιατρική ορολογία, επώδυνη διαδικασία για τον ασθενή που μπροστά στον βέβαιο θάνατο του δεν έχει την πολυτέλεια επιλογών.
- 8. ΜΙΚΡΟ HAIRCUT – ΔΡΑΣΤΙΚΗ ΜΕΙΩΣΗ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ ΜΕ ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ – ΣΕΙΡΑ ΜΕΤΡΩΝ ΣΟΚ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ:
Κατά την προσωπική μου άποψη, μόνο με ένα δραστικό κοκτέϊλ μέτρων θα μπορούσαμε να αναστρέψουμε την πορεία της χώρας από την ολοκληρωτική καταβαράθρωσή της. Ένα λογικό haircut θα μείωνε τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ. Η επιμήκυνση του χρέους με ταυτόχρονη δραστική μείωση του επιτοκίου δανεισμού θα επανακινούσε την οικονομία η οποία με την σειρά της θα παρήγαγε ξανά έσοδα για τα κρατικά ταμεία. Όλα αυτά όμως δεν θα είχαν νόημα χωρίς μια ταυτόχρονη βαθειά τομή στις δομές του δημόσιου τομέα. Κατάργηση της νομιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, σκληρή τιμωρία επίορκων λειτουργών και φοροφυγάδων και ελάφρυνση ιδιωτών και επιχειρήσεων από υπέρογκες εισφορές και φορολογικές επιβαρύνσεις θα μπορούσαν να είναι μερικά μόνο από τα αναγκαία μέτρα που χωρίς τον εξαναγκασμό των ¨ευρώ – κηδεμόνων¨ μας, δεν θα υλοποιούνταν ποτέ στην χώρα μας.
Σε καμμία περίπτωση δεν αποτελεί δική μου επιθυμία η παράδοση εδαφών και κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας σε τρίτους. Δυστυχώς όμως οι χειρισμοί όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών και γεγονότα στα οποία όλοι υπήρξαμε συμμέτοχοι, μας οδήγησαν στην αναγκαστική παράδοση άνευ όρων και την υποθήκευση μέρους του εθνικού μας πλούτου.
Αν τελικά επικρατήσει η τελευταία εναλλακτική λύση μπορούμε να έχουμε ως κοινωνία δικαίωμα σε μια ακόμα ευκαιρία. Σε συνδυασμό με μια στροφή της χώρας σε δραστηριότητες όπου, παρουσιάζει συγκριτικά πλεονεκτήματα (τουρισμός, αγροτική παραγωγή, ναυτιλία, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κλπ.), Θα ήμαστε σε θέση να παραδώσουμε στα παιδιά μας την σκυτάλη ώστε να πορευθούν με καλύτερες προοπτικές για το μέλλον όλων μας.
Περιοδικό ΑΘΗΝΑΖΕ.
