Η έκρηξη της μεταβλητότητας την περασμένη εβδομάδα δεν μπορεί ακόμα να γραφτεί στα βιβλία της ιστορίας. Υπάρχουν ακόμα δύο αφηγήματα που προσπαθούν να την εξηγήσουν. Είτε ήταν μια καθυστερημένη τεχνική διόρθωση, η οποία έγινε πιο βίαιη λόγω προβλημάτων σε προϊόντα που πουλούσαν μεταβλητότητα ή ήταν η αρχή μιας αλλαγής καθεστώτος για τις αγορές, καθώς όλες οι τάξεις στοιχείων ενεργητικού προσαρμόζονται για το ενδεχόμενο αύξησης του πληθωρισμού. Μετά τα στοιχεία της Τετάρτης για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ, που έδειξαν ότι τόσο ο δείκτης τιμών καταναλωτή, όσο και ο δομικός δείκτης αυξήθηκαν ταχύτερα από ότι ανέμεναν οι επενδυτές, είναι πιθανές και οι δύο εξηγήσεις. Ύστερα από μια σύντομη πτώση στα futures πριν το άνοιγμα των αμερικάνικων αγορών, οι μετοχές ανέκαμψαν, με στήριξη από την διαρκή πτώση στον δείκτη μεταβλητότητας Vix, ο οποίος υποχώρησε κάτω από τις 20 μονάδες μια εβδομάδα αφότου ξεπέρασε τις 50. Το δολάριο έπεσε, για άλλη μια φορά το αντίθετο από αυτό που θα αναμενόταν από μια υψηλότερη μέτρηση για τον πληθωρισμό και τις αυξημένες προσδοκίες για αυξήσεις επιτοκίων από τη Fed. Εν τω μεταξύ, σε πλήρη ευθυγράμμιση με την εξήγηση για την «αλλαγή πληθωριστικού καθεστώτος», η απόδοση του του 10ετους ομολόγου αυξήθηκε σε υψηλό τεσσάρων ετών, υπερβαίνοντας για λίγο το 2,9%. Το γεν συνέχισε την ανοδική του πορεία, σε μια εξέλιξη που είναι χαρακτηριστική των στιγμών πριν από υψηλές χρηματοοικονομικές πιέσεις, όταν οι επενδυτές είναι νευρικοί όσον αφορά την συνέχιση του «carry trade» με το γεν, του δανεισμού σε ιαπωνικό νόμισμα και της τοποθέτησης σε νομίσματα με υψηλότερη απόδοσης. Είναι πιθανό ωστόσο, να συνδυάσει κανείς τις δύο εξηγήσεις. Η ασφάλιση έναντι της μεταβλητότητας, η οποία εκτινάχτηκε απότομα την περασμένη εβδομάδα, μπορεί να αντιμετωπιστεί ως μέρος μιας υποδομής χρηματοοικονομικών προϊόντων που μειώνουν την αξία του χρήματος και που η ύπαρξη της θα κινδύνευε από την άνοδο του πληθωρισμού. Ο Τιμ Λι, ο οποίος διευθύνει την pi Economics στο Κονέκτικατ, σχολίασε στο τέλος της περασμένης χρονιάς πως η ασφάλιση έναντι της μεταβλητότητας είναι μέρος μιας συστημικής μόχλευσης και είναι αναμενόμενο να υποχωρήσει. «Το σκάσιμο αυτής της “καθαρής φούσκας” θα αντιπροσωπεύει ένα άλμα στη ζήτηση για δολάριο, που δεν θα μπορεί να διακριθεί από μια κατάρρευση στη φούσκα της πώλησης μεταβλητότητας, με τα δύο να είναι πτυχές του ίδιου φαινομένου». Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί στην εποχή των χαμηλών επιτοκίων που ακολούθησε την κρίση, ο Vix γίνεται «ότι πιο κοντινό υπάρχει στην αξία του χρήματος». Η πώληση μεταβλητότητας χρησιμοποιεί μόχλευση για να προσφέρει ρευστότητα στις αγορές. Με έναν ασυνήθιστα χαμηλό Vix, οι επενδυτές μπορούν να «ασφαλίσουν πολύ φθηνά χαρτοφυλάκια με τοποθετήσεις long σε μετοχές, κάτι που σημαίνει ότι μπορούν να επωφεληθούν από μια ανατίμηση στις μετοχές με πολύ μικρό ρίσκο». Λειτούργησε σαν το νόμισμα χρηματοδότησης ενός «carry trade». Μια άνοδος στον Vix γίνεται το ισοδύναμο μιας ανόδου στα επιτόκια ή στην συναλλαγματική ισοτιμία του γεν. Με άλλα λόγια, αυξάνει την αξία του χρήματος, χωρίς οποιαδήποτε παρέμβαση από τις κεντρικές τράπεζες. Αν αυτά γίνουν πράξη, θα πρέπει να περάσει αρκετός χρόνος. Μέχρι τώρα τα άλλα κομμάτια του παζλ δεν έχουν έρθει όπως αναμενόταν. Το δολάριο ενισχύθηκε για λίγες ημέρες κατά τη διάρκεια του σοκ στη μεταβλητότητα, αλλά έκτοτε έχει υποχωρήσει και το έκανε ακόμα και μετά τα στοιχεία της Τετάρτης για τον πληθωρισμό, κάτι που θα έπρεπε να δώσει ώθηση στο νόμισμα. Το βέβαιο είναι πως δεν «εκτινάσσεται». Το γεν ωστόσο κάνει ακριβώς αυτό. Οι αποδόσεις των ομολόγων έπεσαν κατακόρυφα όταν αυξήθηκε η μεταβλητότητα την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά έκτοτε η σχέση με τις μετοχές είναι πιο πολύπλοκη. Όποτε οι μετοχές επιχείρησαν μια ανάκαμψη, ανέβηκαν ξανά, ένα μοτίβο που επιβεβαιώθηκε την Τετάρτη. Η καμπύλη των αποδόσεων έγινε πιο απότομη και απέχει πολύ από την αντιστροφή. Η επόμενη λογική συνέπεια θα είναι μια πιο σφιχτή πίστωση, κάτι που θα φανεί πρώτα στην αγορά υψηλών αποδόσεων και η άνοδος του δολαρίου. Δεν είναι αυτό που συνέβη στο προηγούμενο σοκ μεταβλητότητας, μετά τον πανικό που ακολούθησε από την κινεζική υποτίμηση το 2015. Ο Vix δεν έφτασε τόσο υψηλά εκείνη τη φορά, παρόλο που ξεκίνησε από σχετικά υψηλότερο σημείο. Η διαφορά αυτή τη φορά είναι πως οι χρηματοοικονομικές συνθήκες είναι πιο σφιχτές. Οι αποδόσεις των ομολόγων είναι υψηλότερα και αυξάνονται, καθιστώντας πιο δύσκολη τη δημιουργία συνθηκών για μια αισιόδοξη στρατηγική «buy the dip», ενώ η Fed μειώνει τον ισολογισμό. To 2015, οι αποδόσεις των ομολόγων σταμάτησαν την ανοδική πορεία, όπως και το ομόλογο. Είναι πολύ σημαντικό να δούμε αν το μοτίβο θα επαναληφθεί και αυτή τη φορά. Όπως έχουν τα πράγματα, έχουμε μια τεχνική διόρθωση που προκλήθηκε από ανησυχίες για τον πληθωρισμό και ανησυχία για μια αλλαγή καθεστώτος, αλλά ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει αν οι αγορές έχουν προχωρήσει σε ένα πληθωριστικό καθεστώς. Ένα πράγμα ωστόσο παραμένει το ίδιο. Η Fed, με τον νέο και μη δοκιμασμένο επικεφαλής της, θα παίξει καθοριστικό ρόλο. Αν υπάρχει μια διαίρεση ανάμεσα σε αυτούς που πιστεύουν ότι είναι διόρθωση και σε αυτούς που πιστεύουν ότι έχει καταφτάσει ένα πληθωριστικό περιβάλλον, έχει να κάνει με τις προβλέψεις τους για την Fed. Είναι ο Τζέι Πάουελ ένα γεράκι προετοιμασμένο να αυξήσει τα επιτόκια ενόψει ενός sell-off στις αγορές; Η απάντηση στην ερώτηση αυτή μπορεί να καθορίσει αν η προηγούμενη εβδομάδα ήταν μια τεχνική διόρθωση ή η αρχή από κάτι σοβαρότερο. Πηγή: ft.com / euro2day.gr
Άλλα «αναπόφευκτα» χαρακτηριστικά, σημείωσε ο κ. Λι, θα ήταν μια άνοδος για το δολάριο (όπως αυξήθηκε το γεν κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008), μια «πλήρη κατάρρευση» των funds πώλησης μεταβλητότητας όπως ο VIX και μια κατάρρευση στις τιμές των στοιχείων ενεργητικού που ενέχουν μεγαλύτερο ρίσκο.
