Επαναλαμβάνοντας γνωστά συμπεράσματα.

Διάβασα την ενδιάμεση έκθεση Πισσαρίδη και κατέληξα ότι βλάπτει. Εξηγώ γιατί. Η έκθεση ανοίγει με την περιγραφή της διολίσθησης της οικονομίας μας σε όλα τα μέτωπα, δείχνοντας την υποβάθμισή μας στη διεθνή κατάταξη παντού. Κατόπιν πιάνει έναν έναν διάφορους τομείς που επηρεάζουν την οικονομία και τις επενδύσεις, όπως τη Δικαιοσύνη, την Παιδεία, τη Δημόσια Διοίκηση, την Υγεία, κ.λπ., και διαπιστώνει την κακή λειτουργία τους. Σχολιάζει επίσης εταιρική διακυβέρνηση, κεφαλαιαγορά, ρυθμιστική πολιτική, γενικά το σύνολο, ή σχεδόν, των λειτουργιών που συνθέτουν την οικονομική ζωή της χώρας. Αφού καταγράψει τις αδυναμίες τους προτείνει μέτρα για να βελτιωθεί η κατάσταση. Ενα καλογραμμένο κείμενο που ρέει και παρέχει πλήθος από στοιχεία και πληροφορίες και που δεν λέει τίποτε καινούργιο. Υπάρχει πληθώρα μελετών που λένε και προτείνουν περίπου τα ίδια. Η διάγνωση στο επίπεδο αυτό έχει γίνει προ πολλού. Οπως όλες οι άλλες μελέτες και η τωρινή σταματά ένα βήμα πριν από το καίριο σημείο.

Μας λέει, για παράδειγμα, ότι η κακοδιοίκηση αποθαρρύνει τις επενδύσεις και ότι για την κακή ποιότητα της διοίκησης φταίει η αναξιοκρατία και ότι αυτή οφείλεται στην ανάμειξη της πολιτικής στους διορισμούς των στελεχών της διοίκησης. Σταματά εκεί, δεν προχωρεί στο επόμενο και πιο ουσιαστικό βήμα, που είναι το πώς θα βγάλουμε τον κομματισμό από τη διοίκηση, ώστε να υπάρξει αξιοκρατία. Σταματώντας εκεί που σταματά, οι εισηγήσεις της παραμένουν ευχολόγιο. Δεν αποτολμά καν να υπαινιχθεί ότι υπάρχουν λύσεις αλλά ξεφεύγουν από την αρμοδιότητα των οικονομολόγων, ούτε καν δοκιμάζει να δείξει προς ποια κατεύθυνση είναι οι λύσεις.

Ας πούμε να συνδέσει την απουσία μόνιμου εκλογικού συστήματος με το πελατειακό σύστημα. Τέτοιες διασυνδέσεις όμως είναι απαραίτητες για να ολοκληρωθεί η διάγνωση, ώστε να υπάρχει ελπίδα θεραπείας.

Το επιχείρημα ότι ανήκουν στον χώρο της πολιτικής, δηλαδή ότι η κατάντια της οικονομίας μας είναι προϊόν της άθλιας διακυβέρνησης, αλλά ότι αυτό δεν αφορά τους μελετητές, δεν στέκει. Μια σοβαρή μελέτη ψάχνει να εντοπίσει τις πραγματικές αιτίες. «Rerum cognoscere causas» και δεν αποφεύγει να δυσαρεστήσει, ή τουλάχιστον προβληματίσει.

Αναφέρεται η έκθεση σε «αγκυλώσεις» που εμποδίζουν την ανάπτυξη, αλλά δεν μας φωτίζει για το πώς θα ξε-αγκυλωθούμε. Βέβαια το ξε-αγκύλωμα προϋποθέτει συγκρούσεις, γιατί οι αγκυλώσεις δεν είναι τυχαίες αλλά οφείλονται σε νομική και συχνά συνταγματική κατοχύρωση προνομίων, που οι κάτοχοί τους θέλουν να διατηρήσουν εις βάρος της προόδου της χώρας.

Θα μου πουν, ακόμη και αν είχες δίκιο σ’ αυτά που γράφεις, γιατί ισχυρίζεσαι ότι η έκθεση Πισσαρίδη κάνει κακό; Η απάντηση είναι, διότι εκθέσεις όπως αυτή, επενδεδυμένες με το κύρος των συγγραψάντων, οδηγούν στην ψευδαίσθηση ότι κάτι γίνεται και μας εφησυχάζουν και ξεστρατίζουν από την πραγματικότητα. Απόδειξη οι επιδόσεις μας.

Πηγή: kathimerini.gr