*ΕΝΤΑ ΚΟΥΡΑΝ, ΛΙΖ ΜΑΚ ΚΟΡΜΙΚ, ΑΝΧΑΛΙ ΒΟΡΑΤΣΕΙΤ / BLOOMBERG
Το φθηνό χρήμα θα αποτελέσει σύντομα παρελθόν σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς οι κεντρικές τράπεζες ανακαλούν την άκρως αναπτυξιακή νομισματική πολιτική που υιοθέτησαν εν μέσω πανδημίας, συμπεριλαμβανομένων των εκτεταμένων αγορών ομολόγων. Η στροφή ενδέχεται να αποτελέσει νέο σοκ για τις οικονομίες και τις χρηματαγορές ανά τον κόσμο.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Bloomberg Economics, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους οι κεντρικές τράπεζες των χωρών του G7 θα περιορίσουν τα χαρτοφυλάκιά τους κατά περίπου 400 δισ. δολάρια. Πρόκειται για απότομη μεταβολή σε σύγκριση με το περασμένο έτος, όταν προσέθεσαν στα χαρτοφυλάκιά τους ομόλογα αξίας 2,8 τρισ. δολαρίων. Ετσι, οι τίτλοι που προσετέθησαν στα χαρτοφυλάκιά τους από την αρχή της πανδημίας θα υπερβούν συνολικά τα 8 τρισ. δολάρια με τα οποία στήριξαν τις οικονομίες τους και τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων στη διάρκεια της ύφεσης που προκάλεσε η πανδημία. Τώρα ανακαλούν αυτή την πολιτική, κατά πολλούς καθυστερημένα, καθώς ο πληθωρισμός έχει εκτοξευθεί στα υψηλότερα επίπεδα που έχει σημειώσει εδώ και πολλές δεκαετίες.
Ο αντίκτυπος που θα έχει, όμως, η ταυτόχρονη συρρίκνωση των ισολογισμών και η άνοδος των επιτοκίων θα αποτελέσει μια άνευ προηγουμένου πρόκληση για την παγκόσμια οικονομία. Και αυτό θα συμβεί ενώ ήδη έχει δεχθεί πλήγμα από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τα νέα lockdowns στην Κίνα. Σε αντίθεση με άλλες φορές που μόνον η αμερικανική Federal Reserve περιόριζε τους τίτλους στο χαρτοφυλάκιό της, αυτή τη φορά αναμένεται να την ακολουθήσουν και πολλές άλλες κεντρικές τράπεζες. Η στροφή των κεντρικών τραπεζών σε περιοριστική νομισματική πολιτική και η αντιστροφή της ποσοτικής χαλάρωσης με πωλήσεις των ομολόγων που διακρατούν θα οδηγήσουν σε περαιτέρω άνοδο του κόστους του δανεισμού και σε έλλειψη ρευστότητας. Προτού ακόμη προχωρήσει σε όσες αυξήσεις επιτοκίων σχεδιάζει και προτού μειώσει τους τίτλους στο χαρτοφυλάκιό της η Fed, οι αποδόσεις των ομολόγων σημειώνουν ήδη άνοδο, οι τιμές των μετοχών υποχωρούν, ενώ η ενίσχυση του δολαρίου δυσχεραίνει περαιτέρω τους όρους χρηματοδότησης. «Πρόκειται για μείζον πλήγμα για τον κόσμο», σχολιάζει η Αλίσια Γκαρσία Ερέρο, οικονομολόγος για θέματα Ασίας – Ειρηνικού στην Natixis SA και πρώην στέλεχος της ΕΚΤ και του ΔΝΤ.Το 2013 η Fed κατέλαβε εξαπίνης τους επενδυτές με την αντίστοιχη στροφή της και προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στις αγορές. Αυτή τη φορά, οι κινήσεις της είναι πολύ πιο αναμενόμενες τόσο στις ΗΠΑ όσο και αλλού, και οι διαχειριστές κεφαλαίων είχαν τον χρόνο να προσαρμοστούν στις επιπτώσεις, οπότε το σοκ θα είναι λιγότερο ισχυρό. Ο ρυθμός, όμως, με τον οποίο θα περιορίσει το χαρτοφυλάκιό της αναμένεται να είναι διπλάσιος από εκείνον του 2017, οπότε είχε προβεί σε παρόμοια μείωση. Οπως επισημαίνει ο Ντιντιέ Ντάρσετ, διαχειριστής κεφαλαίου στην Gavekal Research, θα είναι πρωτοφανής στην ιστορία της νομισματικής πολιτικής η μεταβολή ως προς το πόσο πολύ θα μειωθεί το χαρτοφυλάκιο της Fed.
Στο μεταξύ, στην ίδια πορεία κινούνται και άλλες κεντρικές τράπεζες. Η ΕΚΤ έχει ανακοινώσει ότι θα τερματίσει το πρόγραμμα αγορών ομολόγων μέσα στο τρίτο τρίμηνο του έτους, αν και τα σχέδιά της περιπλέκονται από τις παρενέργειες του πολέμου στην Ουκρανία. Η Τράπεζα της Αγγλίας έχει ήδη αρχίσει να περιορίζει το χαρτοφυλάκιό της, καθώς από τον Φεβρουάριο έχει δώσει τέλος στις επανεπενδύσεις τίτλων. Αναμένεται να αυξήσει ξανά τα επιτόκια μέσα στον Μάιο. Η Τράπεζα του Καναδά έχει αποφασίσει να μην αγοράσει νέα ομόλογα όταν ωριμάσουν όσα έχει στο χαρτοφυλάκιό της και αναμένεται πως οι τοποθετήσεις σε χρέος άλλης χώρας θα περιοριστούν κατά 40% μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.
Η Τράπεζα της Ιαπωνίας αποτελεί την εξαίρεση, καθώς επιμένει να αγοράζει τίτλους και μάλιστα αύξησε τις αγορές της τελευταία για να αποτρέψει και πάλι μια άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων. Η διαδικασία έχει οδηγήσει σε υποχώρηση του γιεν στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων 20 ετών. Η Κίνα, που απέφυγε την ποσοτική χαλάρωση στη διάρκεια της κρίσης, έχει επιλέξει να στηρίξει την οικονομία της με στοχευμένα μέτρα που θα προσφέρουν χρηματοδότηση στις μικρές επιχειρήσεις.
Οι επενδυτές εκφράζουν φόβους πως θα στερέψει η ρευστότητα στις αγορές ομολόγων μετά την πλημμύρα χρήματος που διοχέτευσαν οι κεντρικές τράπεζες από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και μετά. Και οι αγορές κατοικίας και κρυπτονομισμάτων που γνώρισαν πρωτοφανή άνοδο τα χρόνια του φτηνού χρήματος, θα αντιμετωπίσουν έλλειψη ρευστότητας. Οπως επισημαίνει η Κάθι Τζόουνς, στέλεχος της Charles Schwab & Co., που διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία ύψους 7 τρισ. δολαρίων, «με όλη αυτή τη στροφή των κεντρικών τραπεζών σε περιοριστική πολιτική ενώ ήδη βρισκόμαστε σε επιβράδυνση, το ερώτημα είναι αν θα μας οδηγήσουν σε ύφεση».
Πηγή : kathimerini.gr
